Nowa norma bezpieczeństwa IEC 62368-1

Międzynarodowy komitet normalizacyjny IEC przygotował nową normę dotyczącą bezpieczeństwa użytkowania urządzeń elektrycznych i elektronicznych zasilanych napięciem do 600 V - IEC 62368-1. Norma ta zastąpiła obowiązującą od 10 lat dotychczasową regulację EN60950-1 i weszła ona w życie 20 grudnia 2020 roku.

Czego dotyczy nowa norma? Normę IEC 62368-1 opracowano w celu zapewnienia bezpieczeństwa użytkownikom i personelowi serwisowemu wielu grup urządzeń elektronicznych i elektrycznych, a także bezpieczeństwa znajdującym się w ich pobliżu. Zakres stosowania normy IEC 62368-1 obejmuje wiele różnych typów urządzeń, w tym także zewnętrzne zasilacze impulsowe oraz używane z nimi akcesoria. Regulacja definiuje reguły zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników i wskazuje sposoby postepowania mające na celu osiągnięcie wyrobu bezpiecznego w eksploatacji.

Są one podzielone na cztery etapy:

• Projekt urządzenia zapewniający brak zagrożeń (tzw. bezpieczeństwo wewnętrzne)
• Środki ochronne w urządzeniu i instalacji dla ochrony użytkowników przed zagrożeniami
• Instruktaż dotyczący stosowanych środków ochronnych w celu uniknięcia zagrożeń
• Dodatkowe środki ochronne jak np. zabezpieczenia osobiste oraz szkolenia

W założeniu programowym norma IEC 62368-1 bazuje na analizie zagrożeń – HBSE (Hazard Based Safety Engineering). Zagrożenia (niebezpieczeństwa) pochodzą od rozmaitych źródeł energii w wykorzystywanych urządzeniach i stają się realne wtedy, gdy wartość tej energii przekroczy granicę podatności właściwą dla ludzi tzn. użytkowników i obsługi urządzeń lub dla obiektów materialnych np. zainstalowanych w pobliżu urządzeń.  

Nowe podejście do oceny Norma IEC 62368-1 jest ukierunkowana na osiągnięcie pożądanych, całościowych wyników końcowych, a nie na wskazanie i opisanie sprzyjających temu wyróżnionych procesów, sposobów wytwarzania lub procedur. Ma ona pomóc w identyfikacji i klasyfikacji źródeł energii mogących stanowić zagrożenie oraz w wyborze i właściwym zastosowaniu środków ochronnych (zabezpieczeń) przed określonymi rodzajami energii. To istotna zmiana podejścia od nakazowego, co do reguł projektowych znanych z normy EN60950-1 w kierunku osiągnięcia wyniku bezpiecznego urządzenia wg IEC 62368-1. Podstawą i zasadniczym tematem normy IEC 62368 jest analiza zagrożeń, identyfikacja źródeł energii, a następnie wybór i wdrożenie środków ochronnych, które zapewnić mogą poprawne funkcjonowanie urządzenia i jego bezpieczne użytkowanie. Realizacja tych zadań wymaga wzięcia pod uwagę funkcji urządzenia i określenia rodzaju i klasy źródeł energii, warunków środowiskowych i warunków roboczych, kategorii użytkowników, rodzaju zastosowanych środków ochronnych. W części przypadków celowość przyjęcia określonych rozwiązań i osiągnięcie spodziewanych wyników powinno być potwierdzone odpowiednimi badaniami doświadczalnymi.

Światowy zasięg Wdrożenie IEC 62368-1 planowane jest w większości zaawansowanych technologicznie krajów świata: w USA, Kanadzie, Japonii, Chinach, Korei Południowej, Australii, Nowej Zelandii i na terenie Unii Europejskiej.

 Co z istniejącymi produktami? Na szczęście dla producentów i dystrybutorów, IEC 62368-1 (edycja 2, aktualna) zawiera klauzulę „Sub-clause 4.1.1” mającą na celu wsparcie firm w zarządzaniu przejściem ze starszych standardów. W szczególności sprzedaż istniejących produktów zgodnych i certyfikowanych z IEC 60950-1 przed datą 20.12.2020 będzie dozwolona w świetle wymagań IEC 62368-1.

Zapis ten brzmi “Components and subassemblies that comply with IEC 60950-1 or IEC 60065 are acceptable as part of equipment covered by this standard without further evaluation other than to give consideration to the appropriate use of the component or subassembly in the end-product.”

Jednak to, czy zapis ten pozostanie ważny po 20 grudnia 2020 r., wciąż nie zostało przesądzone i ma być w tej sprawie kolejna tura głosowania. Ponieważ sytuacja pozostaje niejasna czy starsze dopuszczenia 60950-1 i 60065 pozostaną ważne w Europie, wielu producentów zasilaczy pracuje nad przeniesieniem swojego portfolio zasilaczy do najnowszego standardu 62368-1 (2 edycja), aby zminimalizować ewentualne problemy.